We staan op de rand van een cultuurverschuiving.
Maar we aarzelen.
En dat is gevaarlijk.
Want een halve stap is erger dan geen stap.
Een halve stap betekent . .
. . dat we het anker alleen maar verder de bodem in drukken,
. . dat we we niet eens door hebben dat we nog steeds vastegroest zitten
. . dat we onze vrijheid gebruiken om ons zelf vast te zetten.
Hoe zit dat dan? en wat is die volgende stap dan?
even wat cultuurfilosofie, nee niet schrikken, je bent er zo doorheen…
Onze vorige drie stappen waren ..
De mytische fase (vanaf pre-historie)
De wereld wordt verklaard met behup van mythes. Mensen probeerden in deze fase het onzekere te vangen in verklarende verhalen.
Het kernwoord van deze fase is: DAT.
belangrijk is het overdragen van waarden.
De ontologische fase (vanaf Renaissance)
De wereld wordt verklaard met behulp van kennis. Mensen probeerden in deze fase het onzekere te vangen door het te leren kennen. Transcedente zaken worden tot immanente zaken getemd.*
Het kernwoord van deze fase is: WAT.
Belangrijk is het overdragen van kennis.
De Functionele fase (Vanaf Industriële Revolutie)
Daar zitten we nu in. De wereld staat niet meer als onderzoeksobject buiten ons. We gaan de relatie aan. Met de kennis over de wereld zijn we nu in staat hem naar onze hand te zetten.
Het kernwoord van deze fase in HOE.
Belangrijk is het overdragen van vaardigheden.
En nu zijn we toe aan de volgende fase.
De Nieuw-mytische fase.
We zijn zo druk bezig geweest met het vergaren van kennis en vaardigheden om de wereld naar onze hand te zetten, dat we zijn vergeten om ons het belangrijkste af te vragen:
Nu we het stuur in handen hebben? Waar gaan we naar toe?
Met die vraag zijn veel mensen bezig als ik mijn timeline bekijk en blogs lees.
Mooi. Dat is namelijk de kernvraag van deze nieuwe fase: WAARTOE?
Maar ik zie veel te veel HOW-TO’s.
Blogs met lijstjes. Succesrecepten. Stappenplannen om alles 1-2-3 in kannen en kruiken te hebben.
En de favoriet: “Omdat het werkt”
Fuck “omdat het werkt” !
Dat is wel de meest onnozele reden om iets te doen!
Terwijl we ons blijmoedig op de HOE vraag blijven storten slaan we iets over . . .
. . .de vraag WAARTOE?
Laten we stoppen met blij zijn als een kind over wat we allemaal kunnen.
Laten we beseffen dat we tovenaarsleerlingen zijn, die dingen aan het ontdekken waar we nog niet klaar voor zijn.
En we zullen nooit klaar zijn zolang we de vraag WAARTOE? niet stellen.
De hele stap.
De volgende fase in. De nieuw-mytische fase, omdat we terug kunnen grijpen naar een fantastisch instrument: verhalen.
Met verhalen kunnen we van elkaar leren wat echt belangrijk is: verhalen.
Verhalen van mens tot mens. Die verhalen geven zin aan ons handelen.
Laten we de sociale media vooral daarvoor gebruiken.
Blog je verhaal de wereld in.
Reageer, en word onderdeel van het verhaal van de ander.
En zo ontdekken we samen het WAARTOE?
*voetnoot:
De filosoof Van Peursen beschreef in zijn boek “Cultuur in stroomversnelling” drie fasen waarin de mensenlijke cultuur zich ontwikkeld heeft.
De fasen kernmerken de manier waarop de mensheid om gaat met de spanning tussen het het immanente (het aardse, alledaagse, gewone, dat wat we kennen), en het transcedente (de zaken die dit aardse te boven gaan).
Elke culturele fase heeft zijn eigen oplossing om mate dit spanningveld om te gaan.