Elkaar een Zwarte Piet maken

Woord vooraf.

Wat ik hier wil schrijven staat vele malen beter uitgelegd in een artikel van Bas Heijne op NRC.nl. Dit is de link: http://www.nrc.nl/heijne/2013/10/20/pijn-2/

En deze is nog mooier: http://dylanvanrijsbergen.nl/2013/10/13/sinterklaas-zwarte-piet-en-onze-beleving/

(Ik kom hiermee deze belofte na.)

Ik ga niet weghalen wat ik zelf schreef. Maar wat hier onder staat is tamelijk overbodig als je het artikel van Bas gelezen hebt. Dus als je jezelf de moeite wil besparen, mijn zegen heb je.

 

 

Er moet me iets van het hart.

En daarvoor ga ik me weer een keer op glad ijs begeven.

Ik word geraakt door de Zwarte Pieten discussie.

Nee hè? Moet ik ook zo nodig?

Ja, het spijt me, maar dit moet. Van mijn hart.

Niet zozeer de inhoud van die discussie. Ik wil die discussie hier helemaal niet voeren.

Ik wil het hebben over de manier waarop die gevoerd wordt.

Die is zo kenmerkend voor het niet naar elkaar luisteren, dat ik er verdrietig van wordt. En dat bedoel ik letterlijk.

Voor de duidelijkheid: ik houd enorm van het Sinterklaasfeest. Ik vind het een fantastische traditie. Ik heb als kind, als Zwarte Piet zelf,  en ook als ouder ook enorm van de rol van Zwarte Piet gehouden. (Nu nog steeds, maar mijn kinderen zijn groot, dus dat staat wat verder van me af.)  En ik vind dat we de Sinterklaastraditie moeten bewaren. Dat je even weet waar ik sta, is wel zo eerlijk en helder.

Maar nu die discussie.

Beide zijden zijn daar wat onhandig in.

Bezwaar aantekenen tegen een intocht vind ik geen sympathiek, én geen slim middel. 

(update juli 2014: Uiteindelijk heeft het een principiële uitspraak van een rechter opgeleverd, en dat is wel weer winst, al vind ik nog steeds dat de discussie niet in de rechtszaal thuis hoort. En aan de reacties te lezen gaat de discussie nog wel even door. Laten we er een gesprek van maken en geen discussie.)

Maar de lawine aan boze opmerkingen daarover vind ik ook niet slim.

Beide partijen hebben een punt maar beide partijen schreeuwen zo hard dat ze elkaars punt niet horen.

Waar begint het mee?

Met het feit dat gewezen wordt op het racistische element van Zwarte Piet.

Ik denk dat racistische element er ooit in heeft gezeten. Hoe die Zwarte Pieten ook zijn ontstaan, er kleeft vanuit het verleden onmiskenbaar een racistisch tintje aan. Dat stamt uit de tijd dat we slaven en zwarte knechtjes nog heel gewoon vonden. Natuurlijk kwam het goed uit dat het knechtje zwart was. Niemand vond dat toen gek. 

En natuurlijk zit die intentie er al lang niet meer in. Dat ben ik helemaal eens met de Zwarte Piet verdedigers. Pieten zijn geëvolueerd van bangmakers naar lievelingen. Mooie ontwikkeling.

Niks aan de hand dus?

Niet helemaal.

Want wat ik dom vind van de Zwarte Piet verdedigers is dat ze denken dat als de intentie goed is, meteen ook alles goed is.

Ze vergeten dat iets anders over kan komen dan wordt bedoeld. (En er zijn dus mensen die zeggen dat het beeld van Zwarte Piet op hen racistisch overkomt. Dat ze zich daar niet fijn bij voelen. Luister daar naar! Luister bijvoorbeeld ook eens naar mensen uit het (blanke!) buitenland die met verbazing naar de zwarte knecht kijken.)

Dát is wat ik zo vreselijk jammer vind.

Dat mensen in de verdediging schieten. En alleen maar kunnen zeggen: “Zo is het niet bedoeld.”

Kijk alsjeblieft iets verder. Slik je verdediging in. Vraag door als iemand zegt hoe het overkomt.

Jezelf verdedigen is per definitie: niet luisteren.

Jammer!

Gemiste kans.

Want op deze manier gaat de andere partij steeds harder roepen. En naar steeds drastischere middelen grijpen. Zo drastisch dat ze daarmee de verdedigers voeden, zodat die in de aanval kunnen gaan.

En u weer even weg van die Zwarte Piet.  (1)

Want dit zie ik steeds terug.

Ik hoef geen voorbeelden te geven. Alle discussies die nu op het scherp van de snede gevoerd worden, en beland zijn in de scheld-en-dood-wens fase zijn op deze manier begonnen.

-Niet luisteren (of verdedigen)

Harder schreeuwen.

-Nog minder luisteren.

Nog harder schreeuwen.

-Zich afwenden.

-Sterke middelen gebruiken.

Tegenacties, ook met sterke middelen.

– “Zie je wel!” roepen

“Huilie huilie ” roepen.

En vanaf dat moment zijn beide partijen alleen nog maar bezig om elkaar zwart te maken.

En dát is het echte Zwarte Pieten probleem.

 

 

(1)

Mijn oplossing? Die wil ik wel geven. Ik zeg niet dat dit de beste is. Ik wil ook niemand overtuigen van deze oplossing. Ik wil alleen ook niet weglopen voor mijn standpunt hierin.

Niet afschaffen. Zonde van de mooie traditie. Wel heel langzaam doorgaan met het wegnemen van het racistische tintje. Geen Surinaams accent meer opzetten. En heel langzaam andere kleuren invoeren. Wat dat laatste betreft een gigantisch gemiste kans, want die hadden we een paar jaar geleden: regenboogpieten. Die hadden ze door moeten zetten. Over een paar jaar een generatie kinderen, die helemaal niet gek meer op kijken van Pieten in alle kleuren. Natuurlijk is traditie mooi. Maar tradities veranderen mee met de tijd. Waarom deze niet? Op deze manier bewaar je de essentie van de Pieten.

Belangrijker dan een oplossing, is het om met elkaar in gesprek te gaan.

Dat de Zwarte Pieten liefhebbers erkennen dat die Pieten anders over kunnen komen dan ze bedoelen. (Dus stop met roepen: “Poten af van de Sint”. Leef je eens in. Vraag door.)

Dat de Zwarte Pieten critici erkennen dat de intentie achter Zwarte Piet al lang niet meer racistisch is. Dat mensen daar vaak zelfs helemaal niet bij stil staan. Ik denk dat Zwarte Piet bij kinderen vaak populairder is dan Sint. (Dus stop met roepen: “Fout!” Leef je eens in: Kijk naar alle mooie dingen van dat feest. Doe mee.)

 

PS

Op Radar staat een zinnig stuk. En gek genoeg is ook op Geen Stijl een goed stuk te vinden. Scherp, maar ze prikken wel mooi door alle verdedigings-argumenten heen, stuk voor stuk.

 

PPS.

Dit is NIET bedoeld als onderdeel van de Zwarte Pieten Discussie. Volgens mij zijn alle argumenten overal wel te vinden. Die hoeven hier niet herhaald te worden.

9 thoughts on “Elkaar een Zwarte Piet maken”

    1. Ja die ken ik. is ook niks mis met dat verhaal. Jammer dat dat argument nu gebruikt wordt als verdediging, om niet te hoeven luisteren.
      Ik heb het vaak zien langs komen in deze vorm:
      “Die stomme eikels en zeurpieten hebben nog steeds niet door dat de Pieten zwart zijn omdat ze door de schoorsteen komen, Laat ze eens ophouden met het gezeur. We laten Sinterklaas niet van ons afpakken!”
      Van zo’n reactie wordt ik dus verdrietig.

  1. Je legt de vinger op de zere plek van dit probleem. Laten wij inderdaad eens luisteren en dan spreken. Nog best lastig overigens want dat vereist dat ik mijn eigen argumenten eerst binnen moet houden of beter nog, dat ik zonder direct mijn standpunt te bepalen luister.

  2. Zwarte Piet blijft een eigenaardigheid in de Nederlandse cultuur. In Amerika zou het werkelijk onmogelijk zijn om jezelf zwart te schminken en dan in een slavenpakje over straat te gaan. Veel Amerikanen staan dan ook versteld van dit element uit Nederland.

    Gelukkig kan het ook humoristisch worden verteld in het verhaal van David Sedaris, in het Nederlands vertaald als ‘Zes tot acht zwarte mannen’. In dit verhaal steekt hij op een leuke manier de draak met deze eigenaardige Nederlandse gewoonte. Al klopt niet alles wat hij beweert, het is een prachtig voorbeeld hoe een Amerikaan tegen Sinterklaas aankijkt.

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Meer informatie over hoe uw reactiegegevens worden verwerkt.