Een goed boek draagt je mee

Een snel boek is voor mij een ‘ik-wil-weten-hoe-het-afloopt’ boek. Zo’n boek loopt ook af. Het is uit als het uit is.

Bij een langzaam boek blijft het aan, zelfs als het uit is.

Een langzaam boek draagt mij mee. Het pakt me op, en zet me ergens anders neer.  Heel langzaam verschuift er iets in mij. De taal, het ritme, de karakters, het landschap worden deel van mij. En ik word deel van het boek.

Een langzaam boek is een soort out of body experience. Ik laat het vertrouwde los, en geef me over aan het boek. Het verandert mij.

En bijna altijd is zo’n langzaam boek een overwinning. Omdat het begin onwennig is.

Langzame boeken die mij mee namen:

De eerste is Lord of the Rings. Eindeloos lijkt het voorbereiden van Bilbo’s verjaardag te duren. Maar toen ik eenmaal wegzakte in de relaxte hobbitsfeer, en ging houden van de shire, was ik verkocht.

Grapes of Wrath, nam me mee. De geschetste dilemma’s, in trefzekere beelden en situaties, inkijkjes in de hoofden van de mensen die er midden in zitten. In prachtige zinnen.

Eline Vere, nam me mee. Vergelijkbaar met Jane Austen. Een bizarre wereld van mensen die niks anders lijken te doen dan bij elkaar op visite te komen. En toch.

De broers Karamazov nam me mee. Russische romantiek bombastische figuren. Die zeurpiet van een Maarten het Hart vond ze onrealistisch. En dat zijn ze ook. Groter dan de werkelijkheid, maar juist daarom zo mooi. Ik heb me mee durven laten slepen. Zelfs een paar zijstraten in, omdat het einddoel helemaal niet meer belangrijk was.

Zelfs Moby Dick nam me mee. Ik was nieuwsgierig geworden. Je komt overal verwijzingen tegen naar die klassieker. Zelfs in Star Trek werd er naar verwezen. Het was erg, erg langzaam. Eindeloze beschrijvingen over de walvisvangst. Ik denk dat ik daar ’the point’ een beetje van mis, maar zelfs dat boek was een bijzondere ervaring.

Heel soms vallen ze samen, een snel boek en een langzaam boek.  Terry Pratchett kan dat. En Orsosn Scott Card ook. The Lord of the Rings werd het, toen het op gang kwam.

 

Maar soms lukt het ook niet.

Publieke werken begon prachtig met de verovering van Drenthe. Pure wildwest in ons eigen oosten. Ik heb nog steeds geen idee waarom de betovering verbroken werd.

Honderd jaar eenzaamheid vond ik destijds te gemaakt magisch. Niet eerlijk, denk ik, omdat Marquez het zo’n beetje uitgevonden heeft. Maar ja, wat doe je er aan?

David Copperfield. Stapelde ellende op ellende, en op een gegeven moment vond ik dat genoeg.

En zo zijn er meer. Soms werkt het gewoon niet.

En dan lees ik een recensie van iemand over zo’n boek. Daarin herken ik de magie die ik zelf ervaar als het wel lukt. Zou ik dan toch? ….

Dus soms probeer ik het een tweede keer, of een derde. Want bij Grapes of Wrath ging het ook de eerste keer mis.

Ik probeer het. Omdat als het eenmaal aan gaat zo’n boek nooit meer uit is.

En zo las ik een hele dikke Bleak House van Dickens. Met eindeloos veel karakters en subplots. Een boek om hopeloos in te verdwalen, en de eigenlijke plot schiet maar niet op. Heerlijk, vond ik het.

Ik heb Publieke werken ook weer op mijn leeslijst staan.

 

Dit blog is geschreven als antwoord op een vraag van @Petepel. Die vraag kun je hier vinden.