Een onverteerbaar bijbelverhaal.
Voor mij dan.
In mijn tweede ‘preek’, dan hebben we dat tenminste maar gehad.
Het boek Jozua.
Wat vooraf ging:
Mozes heeft de Joden Egypte uit gekregen. Dat is bekende kost, denk ik. En vlak voor ze het beloofde land in kunnen, sterft hij.
Dat is ook al een beetje een gemene streek van God, maar daar kan ik me nog wat bij voorstellen.
Daar kan ik nog een beeld bij maken.
Dat je iets groots waar je aan werkt niet af ziet. Dat je beseft dat het niet om het resultaat gaat, maar om de manier waarop je met elkaar hebt gedaan. Dan zie ik Juul Martin voor me als groot voorbeeld, die ondanks het afbranden van het huis van overvloed, het project geslaagd noemt, en de viering door laat gaan.
Het verhaal gaat verder. Jozua volgt hem op en die leidt het volk het beloofde land in.
Alleen was dat al bezet. (Goh, waar doet me dat aandenken? Nee, laat ik er geen politiek praatje van maken.)
Jericho is de eerste stad die ingenomen moet worden. Zevenmaal gaan de priesters rond de stad. Zeven maal klinkt de ramshoorn. Dan wordt er geschreeuwd, en de muren storten in. Ook daar kan ik nog mystiek in vinden, als ik wil.
Maar dan . . .
. . .wat er vervolgens gebeurt vind ik onbeschrijfelijk. Nou ja, onbeschrijfelijk, de bijbel doet het gewoon, heel kort en zakelijk:
Jozua 6:21 en doodden alles wat erin was, zowel mannen als vrouwen, zowel kinderen als bejaarden, zowel runderen en schapen als ezels.
Dit en vele andere passages, zijn voor mij zwarte bladzijden in de bijbel.
Ik kan er niets moois van maken.
Ik kan niet leven met een God die voor één volk kiest, en het andere gewoon laat uitmoorden.
Genocide in opdracht van God.
Dat is waarom ik al die mensen die tegen godsdienst zijn, zo goed kan begrijpen.
Maar goed, ontkennen dat het er in staat helpt geen ene moer.
De waarheid is dat ik niet weet wat ik er mee moet.
Ik geloof eerlijk gezegd niet dat God zoiets zou doen. Maakt dat van mij dan geen atheïst?
Nee, want ik wil God niet met het badwater weggooien.
Wat dan wel?
Nogmaals, ik weet het niet.
Het leert me in ieder geval relativeren.
Jammer dat de Islam-bashers niet wat beter in de bijbel lezen. Dan zouden ze zien dat die joods-christelijke cultuur die ze zoveel beter vinden even gruwelijke passages in zijn oer verhaal heeft staan. En ik snap ook dat moslims zich afvragen waarom ze zich steeds moeten verantwoorden voor terroristen die zich baseren op ongelukkige passages in de Koran. Wij hoeven toch ook niet elke dag overal te roepen dat we afstand nemen van dit soort passages?
Nou niet aankomen met het verhaal dat het tweede testament dit allemaal goed maakt. Dat komt mij een beetje te dicht in de buurt van christenen die roepen dat ze beter zijn dan Joden. Bovendien zegt Jezus ergens dat elke tittel en jota van kracht blijft.
Nee, dat oude testament hoort er nu eenmaal bij. Al had ik gewild de redacteurs destijds een paar andere beslissingen hadden genomen.
Nee, dat is te makkelijk. Niet wegkijken. Niet gladstrijken. Leven met het feit dat ik geen antwoorden heb.
Misschien Dovstojevski nog eens lezen.
God blijkt een klootzak. Ander woord heb ik niet. Mijn vader is ook een idioot. Soms. En het blijft wel mijn vader! Zo kijk ik ook naar God.
Tegelijkertijd besef ik. Het past mij niet te oordelen en te duiden. Waar ik niet bij kan. Wat begrip betreft. Nederig accepteren. Voorleven wat ik wél begrijp. En dat doen. Met vallen en opstaan. In mijn eigen kleine wereld. Dat is mij genoeg. En God doet het maar mee. Ik hoor of merk het wel.
Maar het is toch niet god die deze opdracht geeft?! Je zegt het zelf.. ” wat er vervolgens gebeurt…” Dit een VERHAAL. Geschreven door ‘iemand’. Een iemand die een interpretatie geeft van een gebeurtenis. Een zogenaamde ‘hogere macht’ gebruikt om zijn daden te verklaren/ goed te praten?
De mens is (af en toe) een klootzak, zeg ik. God is niets en alles wat je er zelf van maakt.
Nou het verhaal is niet mis.
Jozua krijgt zijn boodschappen van God, net als Mozes.
En dit zegt hij:
De hele stad moet vernietigd worden, zij moet gewijd worden aan de Heer.
En God helpt een handje mee, door de muren te laten instorten.
En natuurlijk, de bijbel is door mensen geschreven, maar waarom dan dit soort boodschappen er in stoppen? dat is mijn moeite.
Ja, maar Jacob-Jan, die boodschappen zijn toch ‘ingevingen’. God is toch niet aan het woord?? Het is net zoals in de Griekse mythologie of zelfs in sprookjes… het zijn verhalen waarin het thema of moraal centraal staat, niet de daadwerkelijke gebeurtenissen.
Ik snap je punt wel, hoor, natuurlijk is het ‘jammer’ dat een deel van de wereldbevolking dit als waarheid beschouwt. Maar zullen wij daar dan gewoon NIET aan mee doen? Het blijven zinnen/ woorden van een ‘schrijver’ die interpreteert en de vrijheid had om zijn personages dingen te laten denken en uit te voeren.
Ik snap je. Ik doe er ook niet aan mee. Ik ga hier geen moraal uit halen in de trant van ik heb God aan mijn zijde, dus kan ik anderen bestrijden.
maar.. waarom staat dit er in? welke moraal moeten we hier dan wel uit halen? dat is de vraag die blijft.
Leef de vraag. (Rilke)
mooi verwoord!
Ja, dat is mijn keuze… denk ik
letterlijk staat er dit:
Forschen Sie jetzt nicht nach den Antworten, die Ihnen nicht gegeben werden können, weil Sie sie nicht leben könnten. Und es handelt sich darum, alles zu leben. Leben Sie jetzt die Fragen. Vielleicht leben Sie dann allmählich, ohne es zu merken, eines fernen Tages in die Antwort hinein.
Vandaar dat christenen waar ze maar zijn andere volkeren uitroeien natuurlijk. Het gaat met andere woorden niet om het verhaal, maar wat je er mee doet. Overal waar de islam de meerderheid heeft heerst barbarij, wijs me drie, nee twee, of een land aan waar een christelijke meerderheid zo huishoudt.
Nou, kijk even wat de katholieke kerk nog niet zo heel lang geleden met kinderen deed.
De Islam heeft de tijd nodig om te emanciperen, zoals met de kerk gebeurd is , maar dat is mijn idee. het is gewoon een jongere godsdienst. Hoe lang geleden is het dat Europa overal ter wereld mensen uitmoordde in de naam van God? Hoeveel indianen wonen er nog in Amerika? Hoeveel aboriginees in Australië?
Hoe lang heeft het geduurd voordat Australië een excuus maakte daarvoor?
Los daarvan, ken ik veel moslims die op een mooie manier omgaan met hun geloof.
Het zijn de regeringen die er een rotzootje van maken. Dus ophouden het geloof zelf aan te vallen. Zoals je zelf zegt, het gaat er om wat je er mee doet. Dus richt je kritiek dan ook op degenen die daar de verkeerde dingen mee doen. Dat is wat ik wil zeggen.
Als iemand zegt dat hij iemand anders vermoordt omdat dat moet van Allah, moeten wij dan zijn opmerking dienaangaande negeren? Wij weten het beter dan hij zelf? En zeker, er zijn in naam van de christelijke God vreselijke dingen gebeurd, maar er zijn geen landen met een christelijke meerderheid waar dat nog zo is. De vraag is, of de islam, die als ik je commentaar goed lees nog in de kinderschoenen staat (maar daar mogen we ook niets over zeggen, neem ik aan) zich net zo zal ontwikkelen als het christendom. Ik waag daar enige vraagtekens bij te plaatsen. Ik wijs slechts op de sinds de tiende eeuw gesloten deuren van de ijtihad.
Ik heb daar ooit eens met een Moslim over gesproken en haar woorden waren dat als iemand zei dat hij/zij moorde in de naam van Allah dat het dan een afvallige is! Net zoals in de bijbel staan er in de koran ook van dat soort verhalen maar het is hoe je het intrepeteerd. Er staat overigens ook in de koran dat je mensen lief moet hebben en niet mag moorden uit de naam van Allah. Ja het is jammer dat er een stel extremistische idioten zijn die het verpesten voor anderen maar het hele geloof over een kam scheren gaat me te ver. Dan vraag ik me af of iedereen die er commentaar op heeft zelf de koran heeft gelezen (waarin staat dat je mensen met een ander geloof links moet laten liggen overigens) en de bijbel heeft gelezen ter vergelijking. En wat betreft de ‘beschaving’ van de Christenlijke wereld, zo beschaafd vind ik die niet. Misbruik in de katholieke kerk, discriminatie en racisme, oorlog voeren (ik noem even Irak en Afganistan) en dan dus onschuldige burgers vermoorden voor een hoger doel zeker. Bull!! Zo beschaafd zijn we niet in de huidige Christenlijke/Atheïstische wereld. Overigens Jacob Jan snap ik je punt. Ik vind die verhalen ook erg jammer maar ik denk dat je ze moet lezen vanuit de historische context, toen was oorlog voeren en moorden heel normaal. Hele steden uitroeien, slaven, daar werd toen op een andere manier naar gekeken als nu. Ik vind de verhalen minder mooi maar lees ze daarom op mijn eigen manier. Zeker niet letterlijk en als de precieze boodschap van God.
Ik heb de Koran er maar even bijgepakt. Daarin is zelfs een hele soera aan de ongelovigen gewijd. Die gaat zo:
‘Zij die ongelovig zijn
voor hen is het om het even
of gij hen gewaarschuwd hebt
of niet gewaarschuwd hebt
zij geloven niet.
Verzegeld heeft God hun harten
en over hun gehoor
en hun blikken
is een sluitdoek.
Voor hen
is een ontzaglijke bestraffing weggelegd.’
Verderop wordt gesproken over:
‘(…) het Vuur
waarvan mensen en de stenen
de brandstof zijn
dat voor de ongelovigen is bereid.’
Gek, maar ik moet dan meteen aan 9/11 denken.
Bij ‘De oorlog tegen de ongelovigen’ lezen we:
‘En doodt hen waar gij hen aantreft
en verdrijft hen
van waarvan zij u hebben verdreven
maar de verzoeking
is erger dan de doodslag.
En bestrijdt hen niet
bij het Gewijde Bedehuis
zolang zij u niet daarin bestrijden.
Doch indien zij u bestrijden
doodt hen dan.
Aldus is de vergelding der ongelovigen.
Doch indien zij ophouden
dan is God waarlijk vergevend
en barmhartig.
En bestrijdt hen
tot er geen verzoeking meer is
en de godsdienst aan God behoort.
En indien zij dan ophouden
dan zij er geen vijandschap
dan tegen de onrechtdoeners.’
Dit lijkt me klare taal: je overgeven of je gaat er aan.
Ik zal me de moeite besparen om alle Koranteksten over ongelovigen op te lepelen, dat zijn er nogal wat, maar het is een en al ‘vernederende bestraffing’, ‘pijnlijke bestraffing’ enz, en nergens is ook maar een enkele regel over verzoening of tolerantie te lezen. Het vervelende is dat hoe moslims ook van elkaar verschillen, ze allemaal geloven dat de Koran het woord van God is. Over de betekenis van de Koran mag niet worden gediscussieerd. Ik vraag me dan ook af welke moslim jij hebt gesproken en op welke Korantekst die zich baseert.
Lees hierboven even de reactie van Janine. Dat is ook mijn ervaring.
Als ik met moslims praat zeggen ze allemaal dat een ander doden in de naam van Allah niet oké is. Ik heb niet met heel veel moslims gepraat, maar de moslims die ik er over hoorde, waren daar zonder uitzondering duidelijk in. De essentie van hun geloof is goed doen in de wereld, en moeite doen om in contact te komen met Allah, naar binnen te gaan. De moslims die ik gesproken heb zijn vaak ook actief in het goede doen. Die maken bijvoorbeeld echt werk van naastenliefde en mensen helpen, gastvrij zijn etc.
En laten we elkaar niet met passages om de oren slaan. Ik geloof best dat er vreselijke passages in de Koran staan. Die staan er in de bijbel ook.
Trouwens: Eens met mening dat regeren met de Koran (of Bijbel) geen goed idee is. Zeker als je geneigd bent die nogal 1 op 1 te willen uitleggen.
Ik las in het boek Millenium van Tom Holland, dat onze scheiding tussen staat en kerk te danken is aan de strijd tussen de Paus en de Keizer van Duitsland. De beroemde gang naar Canossa. Dat is 1000 jaar geleden. Geeft het tijd.
Dat is over een kam scheren dus. Niet iedere moslim ziet de koran als een dogma. Vele moslims geloven in een eigen wil en dat je zelf de keus hebt hoe je goed moet leven. Een eigen verantwoordelijkheid. Nogmaals verwijs ik jou dan weer naar de bijbel waar ook dit soort passages instaan, vooral in het oude testament. Dat zien de joden overigens ook als het woord van God, zij zijn dan ook slecht? Zie het zoals ik hierboven ook zei in de historische context waarin het geschreven is.
Noem me een moslim die openlijk zegt dat de Koran niet het woord van God is. Zolang dat dogma blijft gelden hou je excessen, pas als er vrij over kan worden gesproken maken we kans op vooruitgang, en we weten allemaal wat er gebeurt met mensen die er vrij over willen spreken. Dan ben je een afvallige, of zoals God het zelf verwoordde:
‘Diegenen
hun vergelding is
dat op hen is de vervloeking van God
en van de engelen en van de mensen
altegader
eeuwig-levend daarin
zonder dat de bestraffing
van hen verlicht wordt
en zonder dat zij worden ontzien
behalve degenen die zich bekeren daarna
en zich beteren
want God is vergevend en barmhartig.
Zij die ongelovig zijn geworden
na geloofd te hebben
en daarna nog toenemen in ongeloof
niet zal hun bekering
worden aangenomen.
Diegenen zijn de dwalenden.
Zij die ongelovig zijn geworden
en sterven terwijl zij ongelovig zijn
niet zal van één hunner
worden aangenomen
de volheid der aarde in goud
ook al wilde hij zich daarmede vrijkopen.
Diegenen
voor hen is een pijnlijke bestraffing
en niet zullen zij helpers hebben.’
Ik begrijp niet zo goed waarom, als iemand zegt dat hij gelooft in de waarheid van een tekst omdat die door God zelf aan Zijn Profeet is gedicteerd, dat je dan niet met die tekst aan mag komen? De Koran is de essentie van de islam. Over de interpretatie kun je uiteraard twisten, maar er staat letterlijk nul keer iets aardigs over niet-moslims, dat heeft dan toch betekenis? Dan kun je als moslim toch niet zeggen: God kan de pot op, maar ik blijf wel moslim?
Ik kan niet voor Moslims spreken.
Alleen maar over de manier waarop ik in mijn geloof sta.
Ik doe dat dus wel. De pot op met je verkeerde uitleg over wat god wil. stop met het letterlijk nemen van de bijbel.
En mezelf toch een gelovige noemen en naar de kerk gaan. Een vrijzinnige kerk, die me die vrijheid laat.
Ik denk dat een atheïst niet snapt wat voor andere band een gelovige met God heeft. Dat is ook niet goed uit te leggen. je kunt het benaderen met verhalen. En de bijbel biedt mooie verhalen. (nee de bijble heeft er geen alleenrecht op, er zijn ook schitterende boeken met prachtige verhalen)
Maar uiteindelijk is die ban alleen te ervaren. Die ervaring loslaten, kan ik niet. Ik kan me alleen distantiëren van idioten die met mij God lullige dingen doen. Maar dat distantiëren hoef ik toch niet elke dag te belijden?
Ik kan het van alles noemen, maar ik noem het God, klaar.
Ik kan me dus wel een beetje verplaatsen in Moslims die een vergelijkbare ervaring hebben. (ik heb daar over gepraat, en het lijkt erg op elkaar). Die in de Koran troost vinden. Daar de verhalen vinden waarmee ze de verbinding met God ervaren. En dan die vreselijke passages laten voor wat ze zijn. Die niet hardop roepen dat ze zich er van distantiëren, maar die in hun leven laten zien dat ze dat wel doen.
Dus ja, ik kan me voorstellen dat je gelooft, ook al staat die verschrikkelijke flauwekul in je heilige boek.
Het gaat niet om God die de pot op kan maar de koran niet letterlijk nemen. Ik geloof, ga niet naar de kerk maar lees wel de bijbel en vind de moralen in de verhalen prachtig. Ik noem mezelf Christen omdat ik geloof in Jezus Christus maar ik geloof niet in alle regeltjes die andere Christenen toepassen, ik geloof op mijn eigen manier en zo zullen er ook Moslims zijn. Ik noem de bijbel niet het letterlijke woord van God maar een boek waarin mooie verhalen staan, ook verschrikkelijke overigens. Hetzelfde geldt voor bepaalde Moslims. Nogmaals je scheert alles en iedereen over een kam. Er zijn volgens mij geen twee mensen die op precies dezelfde manier in God geloven. Die het geloof op precies dezelfde manier belijden en precies hetzelfde geloven. Ieder mens is verschillend en gelooft (of gelooft niet) op een andere manier!
Ow owww een blog over geloof,..
Gewaagd, je weet wat voor een reacties je krijgt.
Lijkt wel of bepaalde mensen hun zoekmachine…
Ik ben het volkomen met je eens, en zoek ook nog naar antwoorden
Maar niet in de bijbel!
Maakt niet uit waar je ze zoekt, denk ik.
Het zoeken is mooi, waar je het ook doet.
Pfft, pittig onderwerp uitgekozen voor je preek, de meeste dominees mijden het onderwerp … Pittige reacties ook hierboven. Ik lees mijn hele leven al in de Bijbel en dit zijn inderdaad de vragen waar je niet zo maar 1, 2, 3 antwoord op krijgt, in ieder geval niet bevredigende antwoorden. Toch laat ik ze staan.
Omdat daarnaast zoveel liefde spreekt, zoveel de andere kant van die God wordt getoond. En omdat tegelijkertijd zo’n eerlijk en realistisch beeld wordt geschetst van de mens, telkens weer tekortschietend (heel wat anders dan de maakbare mens van tegenwoordig …). Die twee dingen die verklaren een hoop. Die geven tegelijkertijd ook hoop, dat er meer is, dat er echte liefde is, dat er waarheid moet zijn. Nee, niet en zeker niet altijd, alle antwoorden. Geen compleet beeld van de waarheid, maar wel een vermoeden van een andere werkelijkheid (transcendent, compleet anders). En nog mooier is dat die andere werkelijkheid immanent kan worden, binnendringt in onze werkelijkheid, dat het geestelijke incarneert in onze sterfelijkheid.
Ja, ik geloof in zaad, zwak en teer, onzichtbaar, maar ontkiemend zaad. Wat groeien kan, wat vrucht kan dragen. Dat is waarom ik de vragen maar laat staan.
Want, om het met de woorden van Willem-Jan Otten te zeggen: ‘Geloof is een bres in onze twijfel’. Uiteindelijk zal blijken dat liefde sterker zal zijn dan de dood, zal overleven, zal overwinnen. Want God is altijd groter …
Wat een prachtige reactie. Dank je.