boeken en een stokpaardje

Leuk dat Goodreads.

Je kunt je leesvorderingen bijhouden en dan ook opmerkingen plaatsen. Zo kan ik mooie citaten uit boeken bijhouden.

Ik herlees Tinker Tailor Soldier Spy. Ik las dat in de jaren 80. Omdat ik de TV serie gezien had. Hele mooie rol van Alec Guiness.

Ik heb voor mijn verjaardag de DVD gekregen. En nu dus ook weer de boeken herlezen.

En dan mijn stokpaardje.

Stephen King. Als ik die lees zeggen veel mensen: “Ik houd niet zo van griezelboeken.”

Mijn stokpaardje is dat ik vind dat de boeken van Stephen King helemaal geen griezelboeken zijn. Zijn boeken gaan in eerste plaats over mensen. Over hun worstelingen in het leven.

Over kindervriendschappen (Hearts o Atlantis, The body, IT), of over kinderen alleen (The Shining, The girl that loved Tom Gordon). Over opgroeien en liefdesverdriet (Joyland). Over het huwelijk (Liseys Story, Duma Key). Over leerling/meester relaties (Dark Tower, Colorado Kid)

Stephen King zet die mensen in bijzondere situaties om te zien wat er gebeurt. Maar hij geeft ze dus altijd een achtergrond mee, een geschiedenis. En uiteindelijk gaat het altijd om de mensen. (Nou ja, soms ligt het zwaartepunt bij de situaties die hij creëert, maar dat vind ik dan ook meteen de mindere boeken, zoals “Cell”)

Zo ook John le Carré. Zijn spionageverhalen zijn bevolkt met echte mensen in plaats van met ‘clue carrying characters’ (term is gejat uit een review)

En vaak zijn de achtergrondverhalen van die mensen nog mooier dan de plot. Sterker nog, die plot zit de eerste keer lezen in de weg. Omdat je te snel wil lezen omdat je wil weten hoe het zit. De tweede keer lezen levert zulke mooie dingen op.

Dat de plot van ondergeschikt belang is, ga ik proberen uit te leggen aan de hand van een voorbeeld.

Oké, daar is dus de spion, die verraden is door de mol, neergeschoten, in Tjechoslowakije. Teruggehaald naar Engeland. Maar het verraad heeft er voor gezorgd dat hij uitgerangeerd is, buiten bereik van nieuwsgierige mensen, ergens in een uithoek van Engeland.
Hij geeft daar les op een kostschool. Er wordt veel aandacht besteed aan zijn manier van omgaan met de leerlingen, vooral met het buitenbeentje van de klas, die hij aanstelt als zijn ‘watcher’. 
Volgens de plot zou deze jongen de  redder van de dag moeten worden, op het moment dat ze de spion ‘komen halen’. Maar nee hoor. Carré heeft de jongen niet opgevoerd als pion op het schaakbord van zijn plot, Hij vertelt gewoon een mooi, eigen verhaal over twee outcasts. De spion/leraar en het buitenbeentje. Het boek begint er mee, en eindigt er mee. Alsof het hele spionageverhaal, slechts een uitstapje is van dat verhaal.

En zulke heerlijke Engelse zinnen!

Daarom vond ik het extra leuk, die mogelijkheid van Goodreads.

Kijk maar eens naar de citaten die ik uit Tinker Tailor Soldier spy heb geplukt:

 

page 28:
De vrouw van Smiley heeft een minnaar, en hij vermoed dat. Smiley leest zijn post:
“One letter from the bank regarding al local cahsing facility in favour of the Lady Ann Smiley at a branch of the Mildand Bank in Immingham. And what the devil, he demanded of this document, are they doing in Immingham? Who ever had a love afair in Immingham? Where wás Immingham?”

page 50:
Ricky Tarr vertelt over zijn ontsnappingsplan met een Russische vrouwelijke overloopster, die een beetje te hard van stapel loopt, en zich meteen verloofd ziet met hem.
“. . .but I reckoned we’d cross that bridge when we were past it”

page 70:
Smiley, die een vraag krijgt over een onbegrijpelijke actie van een vrouw
“I’m afraid you’ll have to ask a women that question”, said Smiley, wondering again where Imingham was.

page 76:
Ann, de overspelige vrouw van Smiley, die compleet haar eigen gang gaat en zich van niets en niemand wat aan trekt, tegen Smiley:
“Coercion is just another word for doing what you want; or for not doing what you are afraid of.

page 139:
Control, de grote baas van de geheime dienst, over Percy Alleline, de man die zijn plaats wil inpikken:
“And like everyone who’s had enough”, said Control as Alleline noisily left the room, “ḧe wants more”.

page 152:
“And artist is a bloke who can hold two fundamentally opposing views and stil function: who dreamed that one up?”
“Scott Fitzgerald”, Smiley replied.

page 270:
Jim, de spion die verraden is en daar schotwonden aan over heeft gehouden:
“Sometimes he thought of the wound as a memory he couldn’t keep down. He tried his damnedest to patch it over and forget is, but even his damnedest wasn’t always enough.
(prachtige omdraaiing van het cliché dat verdriet net als een wond is)

page 270:
Smiley over de slimme manier waarop Moskou de Engelse geheime dienst laat betalen voor misinformatie, die de verrader hen voedt
“In that respect secret services and their customers are like anyone else, I’m afraid. They value most what costs most. The more you pay for it, the less inclined you are to doubt it.”

 

Er zit ook nog een beetje levenswijsheid in. En ook daar lijkt Carré op Stephen King, both sadder and wiser, maar King toch nog met een meer optimistische kijk op het leven. Daarom houd ik uiteindelijk toch meer van King.

Maar beiden zijn dus geen genre writers. Het zijn schrijvers die het genre gebruiken als kapstok voor prachtige verhalen over mensen, en nooit als invuloefening.