Een verhaal over storytelling

De kracht van verhalen.

Zo oud als de wereld, ook al doen die reclamejongens alsof ze het zelf ontdekt hebben.

Storytelling als verbindende kracht

De Grieken wisten alles van verhalen vertellen. Dat is wat ze de kracht gaf om het Perzische rijk te weerstaan. Bijzonder, want die Perzen veroverden de hele wereld.

Waarom veroverden ze die Grieken niet? Dat was niet eens een land. Een Koninkrijkje hier, een paar steden daar. En dan ook nog eens verschrikkelijk verdeeld.

Wat de Grieken met elkaar verbond was de gemeenschappelijke taal. En de verhalen, mythen waar ze trots op waren. Een stad was geen stad als ze niet ergens een afstamming van een oude held of halfgod kon claimen. Iemand die de verhalen niet kende, of erger nog: de taal niet eens sprak, was een barbaar. Het woord barbaar zelf  komt van de Grieken die daarmee het gebrabbel van de buitenlanders aan gaven.

Personal branding      

Verhalen gebruiken om een merk te worden, personal branding, deden de Grieken ook al. Want in de kersverse democratie was dat de manier om invloed te krijgen.

Aristeides was er een meester in. Waar andere politici het vooral met omkoperij deden, wist hij zijn achterstandspositie om te zetten in een verkoopverhaal.

Een ijzersterke reputatie

Aristeides deed namelijk niet mee aan het kopen van stemmen. Hij was zelfs zo eerlijk dat hij de enige was die werd vertrouwd om de buit van de slag bij Marathon te bewaken.

Het Griekse leger moest hals over kop de beroemde marathon-mars maken om de Perzen tegen te houden, die per schip verderop aan land wilden om alsnog Athene aan te vallen. Aristeides bleef in zijn eentje achter op het strand, bij de buitgemaakte schatten.

Dit verhaal, en het feit dat hij onomkoopbaar was, gebruikte hij om zijn reputatie als ‘de rechtvaardige’ te bouwen. Hij maakte het hier de ‘coming man’ en rivaal Themistocles behoorlijk moeilijk mee.

Een politieke strijd

Wel of geen vloot bouwen?

De jonge democratie die Athene was had met de slag bij Marathon zijn eerste overwinning geboekt. De Perzen waren teruggeslagen bij Marathon. Maar ze zouden terugkomen. Daarom wilde Themistocles dat het geld van de zilvermijnen gebruiken om een vloot te bouwen.

Aristeides kreeg het met zijn reputatie voor elkaar om een flinke tegenbeweging op touw te zetten.

Een hevige strijd die beslist zou worden door middel van de ostraka.

Een ostraka is een potscherf die gebruikt wordt als stembriefje. Eens in de twee jaar kozen de Grieken wie er uit het politieke strijdperk gehaald moest worden. Een maatregel die moest voorkomen dat er weer een tiran zou op staan. Het Engelse woord ostracise komt hier vandaan.

Too much

En toen ontdekte Aristeides dat je ook te ver kunt gaan met een reputatie. Het ‘rechtvaardige’ kwam de Atheners een beetje de keel uit. En de naam van Aristeides kwam dat jaar op de meeste potscherven te staan.

Storytelling till the end

Zo’n verbanning was maar voor een paar jaar. Nieuwe ronden nieuwe kansen. Vandaar dat Aristeides waarschijnlijk een hand heeft gehad in het volgende verhaal:

Toen Aristeides naar het plein ging om zelf een ‘ostraka’ te schrijven werd hij benaderd door een burger die niet kon schrijven en die de grote man blijkbaar niet herkende. Deze man vroeg Aristeides namelijk om ‘Aristeides’ op zijn potscherf te schrijven.

“Waarom?” vroeg Arsisteides nog.

“Omdat dat ‘rechtvaardige’ me vreselijk de keel uit hangt.”, was het antwoord.

Aristeides pakte zonder verder iets te zeggen de scherf, schreef zijn eigen naam er op, en gaf de scherf terug aan de man.

Zelfs zijn nederlaag wist Aristeides te gebruiken om voort te bouwen aan zijn reputatie.

Het verhaal komt uit dit boek